این رقص نوعی از حرکات روحانی است که در آیین صوفیان برای پرستش خدا انجام می شود ما به گفته برخی افراد، در واقع رقص سماع نوعی از عبادت و عرفان است که فرد را به خدا نزدیک می کند
و یا می توان گفت رقص هنری است که در آن تمام بدن به صورت موزون در حرکت است و در حالتی از خلسه است و حرکاتی کاملا تکراری دارد.
تاریخچه سماع مولانا
از تاریخ اولین برپایی های این رقص اطلاعاتی در دسترس نیست اما می توان گفت تاریخ برپایی آن به چند هزار سال پیش باز می گردد. شاهنامه اولین مرجعی است که به این آیین اشاره شده است و در حدود ۵ هفته به طول می انجامد. در آیین آریایی ها و آیین یهود نیز از این رقص عرفانی یاد شده است و این می تواند چند هزار ساله بودن این رقص را به اثبات رساند.
دوره ی دیگری از انجام از انجام مراسم به زمان شمس و مولانا باز می گردد
به گفته تاریخ نگاران این رقص برای اولین بار در تاریخ اسلام توسط فردی در مصر و در قرن سوم هجری انجام شد. “به وجد آمدن وی از عشق به آفریننده جهان”
امروزه در اکثر جاهای جهان این مراسم در حال برگزاری است اما تعداد آنها بسیار محدود است و البته بعضی از آن ها جنبه ی نمایشی دارند و در شهرهایی مانند قونیه ترکیه برگزار می شوند تا برای گردشگران جذابیت ایجاد کنند.
مراحل رقص سماع
رقص سماع در ابتدا با آیاتی از قرآن کریم و یا ستایش پیامبر آغاز می شود و بعد کسب اجازه از درویش صورت می گیرد و بعد ، مرشد ها دست راست خود را روی شانه چپ و دست چپ خود را روی شانه راست قرار می دهند و شروع به چرخیدن می کنند در این رقص پای چپ ثابت و پای راست ۳۶۰ درجه و به معنای گردش ۷۲ ملت می چرخد و به تدریج دست های خود را به سوی آسمان باز می کنند و می چرخند.
تمام حرکات و جزئیات رقص دارای تفسیر و معنایی هستند.
در رقص سماع، از دف و نی استفاده می شود که دف به معنای فرمان “باش” خداوند و نی نشانه ی دم خداوند در ذات آفرینش است. آلات دیگری که در این مراسم استفاده می شوند هر کدام معنای خاص خود را دارند.